Wspólnota Mesjańska

 1) Informacje o imieniu Bożym i tetragramie

a) Tetragram (gr. tetra – cztery, gramma – litera) – w j. hebrajskim nie ma samogłosek i są tylko spółgłoski, więc aby odczytać jakiekolwiek słowo to trzeba wstawić do niego samogłoski. Podobnie w imię Boże trzeba wstawić do tetragramu JHWH samogłoski. Jednak Żydzi w pewnym okresie przyjęli przesąd który mówił, że ze względu na świętość imienia Boga mogą go wymawiać tylko kapłani, a z czasem uznali, że nie wolno go w ogóle wymawiać.

b) Ile razy występuje? – w opracowaniu krytycznym Biblii hebrajskiej (Biblia Hebraica pod red. Kittela oraz Biblia Hebraica Stuttgartensia, dalej BHS) tetragram występuje 6828 Ponadto masoreci zaznaczyli na marginesach (tzw. masora parva) 141 miejsc, w których wcześniejsi przepisywacze (soferowie) zmienili tetragram na słowo Adonaj lub Elohim. W przekładzie Nowego Świata imię Boże występuje 6973 razy w Pismach Hebrajskich oraz 237 razy w Pismach Greckich. W Biblii Tysiąclecia w II wydaniu zamieszczono imię Boże w tzw. Starym Testamencie. Szymon Budny (należał do Braci Polskich którzy odrzucali Trójcę) w swoim przekładzie Biblii w XVI wieku zamieścił imię Boże Jehowa nie tylko w tzw. Starym Testamencie ale także w tzw. Nowym Testamencie.

 c) Wersja skrócona imienia Jahwe to Jah – występuje ona 54 razy: 43 razy w Psalmach, po jednym w Wyjścia 15,2; 17,16; Izajasza 12,2; 26,4, a dwukrotnie w Izajasza 38,11. W Pieśni nad Pieśniami 8,6 jest jako składnik wyrażenia šalehebeteja(h), „płomieniem Jah”. Oprócz tego 4 razy występuje w Pismach Mesjańskich w dostępnych dziś manuskryptach w słowie “Allelujah”.

d) W imionach – imię Boże występuje także w Biblii jako składnik teoforycznych imion hebrajskich. Niektóre mogły mieć na początku formy: jô- albo jehô- (29 imion), natomiast inne na końcu: jāhû- albo jāh- (127 imion). Jedno imię ma formę jehô- jako drugą sylabę (Elioenaj, hebr. ʼelj(eh)oʻenaj). Badania onomastyczne wskazują, że imiona teoforyczne zawierające tetragram były bardzo popularne w okresie monarchicznym (VIII – VII wiek p.n.e.). W czasach powygnaniowych popularność imion z prefiksem jô-/jehô- słabła, natomiast z sufiksem jāhû-/jāh- wzrastała.

e) Septuaginta – w kompletnych kopiach Septuaginty (skrót: LXX), pochodzących z IV wieku po Chrystusie, tetragram tłumaczono na Kyrios, rzadziej jako Theos. W niektórych wcześniejszych kopiach Septuaginty użyto tetragramu zapisanego hebrajskimi lub paleohebrajskimi literami.

f) Pisma Mesjańskie – w żadnym z dostępnych manuskryptów tzw. Nowego Testamentu nie ma tetragramu. W czterech miejscach występuje imię Boże w skróconej formie Jah w słowie Hallelujah. Jednak pierwotnie imię Boże musiało znajdować się w Pismach Mesjańskich ponieważ jest tam wiele cytatów z Pism Hebrajskich i Jezus i jego uczniowie czytając Pisma czy to po hebrajsku czy po grecku napotykali imię Boże.

g) Teksty pozabiblijne potwierdzają powszechne używanie imienia Bożego. Najstarsze takie teksty pochodzą z XIV w. p.n.e.

h) Zakaz wymawiania – w Talmudzie zawarto wzmianki o pojawieniu się, po powrocie Izraelitów z niewoli w Babilonie, tradycji niewymawiania tetragramu. Głośne wymawianie imienia zarezerwowano dla kapłanów. Tetragram włączono do błogosławieństwa kapłańskiego wypowiadanego codziennie w świątyni oraz podczas Dnia Pojednania. W innym traktacie (Sota 37b-38a) napisano, że tetragram wypowiadano w świątyni, natomiast poza jej terenem jego substytut – Adonaj. W Jomie 39b jest mowa, że zaprzestano wymawiania na głos tetragramu po śmierci Szymona Sprawiedliwego (291-198 r. p.n.e.). Pod koniec istnienia Drugiej Świątyni nawet kapłani zaczęli niewyraźnie wypowiadać imię Boże, o czym świadczy traktat Kidduszin Imię Boże Jahwe przestano więc wymawiać nie w czasach biblijnych, ale dopiero 200 lat przed Jezusem (jeszcze 400 lat przed Jezusem występuje ono powszechnie w Księdze Malachiasza.

i) Czy to przystoi naśladowcom Jezusa aby usuwać imię Boże? Jezus mówił faryzeuszom: „Unieważniliście Słowo Boże przez naukę swoją” (Mt. 15,6). Nie możemy więc opierać się na tym co wprowadzili ludzie, ale na tym co wprowadza Słowo Boże, a te powszechnie używa imienia Boga.

2) Słowo „Bóg” jest bardzo ogólne, imię wskazywało o którego boga chodzi (Baal, Asztarta, Milkom). Imię Jahwe odróżnia naszego Boga od milionów bogów fałszywych.

Biblia nie nazywa nigdzie Boga – „Panem Bogiem” ale wszędzie – „Jahwe Bogiem”!

4. 1 Mojż. 2,4.5.7.8.9.15.16.18.19.21.22; 3,1.8.9.13.14.21.22.23

Powinno się więc czytając teksty biblijne zamiast czytać “Pan” to czytać “Jahwe”.

Tytuł “Pan” przynależy się Mesjaszowi i tym tytułem Bóg nie jest nazywany albo nazywany jest bardzo rzadko ponieważ ten tytuł obniża rangę Jahwe. Tytułem Boga jest słowo “Bóg” które jest wyższą pozycją niż “Pan”. Nazywanie Boga Panem to tak jak nazywanie doktora magistrem. Owszem doktor jest magistrem, ale ponieważ ma wyższy tytuł to nie przywołuje się mniejszego tytułu, żeby nie zaniżać jego pozycji. Poza tym jeśli zamienimy imię na tytuł (Jahwe na Pan) to wtedy stosujemy do Jahwe dwa tytuły: “Pan Bóg”. Natomiast cała Biblia stosuje w oryginale określenie nie “Pan Bóg” ale “Jahwe Bóg”. Biblia mówi, że jest jeden Bóg – Jahwe i jeden Pan – Jezus Mesjasz.

Dz. 2,36 „Niechże tedy wie z pewnością cały dom Izraela, że i Panem i Chrystusem uczynił go Bóg, tego Jezusa którego wy ukrzyżowaliście”

Ef. 4,5-6 „Jeden Pan, jedna wiara, jeden chrzest; Jeden Bóg i Ojciec wszystkich, który jest ponad wszystkimi, przez wszystkich i we wszystkich”

1 Kor. 8,6 „wszakże dla nas istnieje tylko jeden Bóg Ojciec, z którego pochodzi wszystko i dla którego istniejemy, i jeden Pan, Jezus Chrystus, przez którego wszystko istnieje i przez którego my także istniejemy.”

1 Kor. 12,5-6 „I różne są posługi, lecz Pan ten sam. I różne są sposoby działania, lecz ten sam Bóg, który sprawia wszystko we wszystkich.”

W tych wersetach osobno jest wymieniany Bóg a osobno Pan Jezus, czyli Jezus nie jest uważany przez apostoła Pawła za Boga. Przez zamianę imienia Bożego na tytuł “Pan” powstaje dużo zamieszania i staje się to podstawą doktryny Trójcy, bo skoro jest jeden Pan a Bóg jest cały czas nazywany Panem i Jezus też, to niektórzy argumentują, że jest to dowód na Trójcę. Wpływa to także na nasze modlitwy zborowe i indywidualne oraz na nasze pieśni w których używamy zwrotów “Panie Boże” zamiast “Jahwe Boże”. Po co do Jahwe używać dwóch tytułów naraz? Czy do doktora mówimy “magistrze doktorze”?

Owszem Bóg jest w niektórych sytuacjach nazywany “Panem”, ale nie dwoma tytułami naraz “Panem Bogiem” tylko jednym tytułem “Pan” ewentualnie w połączeniu z imieniem Jahwe. W Pismach Hebrajskich Bóg jest nazwany “Panem” ok. 300 razy, a imię Jahwe występuje ok. 7000 razy, a więc jest duża różnica. Natomiast wiele wyznań (tzw. kościołów) usunęło te 6800 miejsc z imieniem Jahwe i wstawiło tam słowo “Pan”. Dokonują przez to manipulacji tekstem, a Biblia mówi w Przyp. 30,5-6: “Każde słowo Jahwe jest prawdziwe. On jest tarczą dla tych którzy mu ufają. Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie zganił i nie uznał za kłamcę”. Biblia jasno mówi, że jest jeden Bóg Jahwe i jeden Pan Jezus.

Nie stosuje się nawet do ludzi dwóch tytułów naraz (np. magistrze doktorze) gdy się do kogoś zwracamy. Jeśli ktoś jest mgr a potem się dalej kształci i zostanie doktorem, to mimo, że jest magistrem to nazywamy go już doktorem, a więc tym wyższym tytułem. Podobnie i Bóg choć jest Panem ale ponieważ jest kimś wyższym to nazywamy go Bogiem. Stosowanie dwóch tytułów jest bez sensu i bez logiki, a wynika z tego, że tak jest wiele osób nauczonych. W oryginale wszędzie jest Jahwe Bóg. Bóg jest sporadycznie nazywany Panem zazwyczaj z jeszcze dodatkowym określeniem np. Panem panów (5 Mojż. 10,17), naszym Panem (Neh. 8,10), Panem waszym (właścicielem) (Jer. 3,14), Jahwe Panem (Ps. 68,21), Wszechwładnym Panem Jahwe (Ez. 20,5).

W języku hebrajskim jest jedynie taka różnica w stosunku do polskiego, że najpierw jest imię a potem tytuł, a w polskim najpierw tytuł a potem imię. Częściej w Biblii jest używane imię Jahwe niż tytuł Bóg. Świadome usuwanie imienia Boga jest znieważaniem Boga i grzechem wobec Boga, gdyż chcemy zataić imię Boga oraz dokonujemy zmian w Słowie Bożym o którym Jezus powiedział, że nie będzie w nim zmieniona nawet kreska czy kropka (Mt. 5,18).

3) Forma wymowy – przyjęte są dwie formy – Jehowa i Jahwe. Imię Jehowa było popularne od XVI do XIX wieku (Biblia Gdańska, Przekład Budnego, Śpiewnik Adwentystów pieśń nr 26, polscy poeci). Obecnie większość naukowców opowiada się za formą Jahwe. Niektórzy natomiast uważają, że skoro nie znamy poprawnej wymowy imienia Bożego to nie powinno się go używać.

Czy więc zastąpienie imienia Bożego JHWH słowem Pan jest bliższe oryginałowi czy też bliższe są słowa Jahwe lub Jehowa? Jeśli nie wiesz jak się powinno mówić imię Boga to co jest lepsze – coś co jest na 80-90% zbliżone do imienia Boga czy coś co w ogóle nie jest imieniem Boga, a więc w 0% ? Jeśli ktoś usuwa imię Boga to znieważa Boga. Zresztą nawet gdy mamy już ustaloną formę imienia w danym języku to i tak w 6000 kolejnych języków forma tego samego imienia może być różna.

Imienia Jezus też nie wymawiamy tak jak brzmiało ono w oryginale w języku hebrajskim. Mamy dziś kilka możliwych kombinacji wymowy tego imienia jak np. Jezus, Isus, Jozue, Jeszua, Jehoszua, Dżizas, Jeszu a mimo to je używamy bo nie jest istotne kłócenie się o poprawną formę wymowy ale istotne jest samo używanie imienia danej osoby. Poza tym nawet jeśli wybierzemy któreś z tych imion jako poprawne to i tak w różnych językach te imiona będą miały różne brzmienie. Czy z tego powodu, że nie znamy prawidłowej wymowy, albo że mamy kilka możliwości wymowy imienia Jezus to nie używamy tego imienia?

Jeśli ktoś jest uparty i nie znając poprawnej wymowy imienia Bożego zastępuje je tytułem Pan, to tak samo powinien zrobić z imieniem Mesjasza i zastąpić je jakimś tytułem. Czy możemy więc zastąpić imię Jezus np. tytułem Pośrednik i dokonać zamiany we wszystkich miejscach Pism Mesjańskich? Jeśli tak to usuńmy imię Jezus ponieważ nie wiemy jak je pierwotnie poprawnie wymawiano i zamiast Jezus wstawmy wszędzie słowo Pośrednik! Jednak imię Jezus jest tu na ziemi ponad wszelkie imię, bo przez Jezusa Bóg nas zbawił. Imię Boga Jahwe jest najwyższe, ale imię Jezusa mamy zaraz na drugim miejscu, nie powinniśmy więc usuwać żadnego imienia, a to tym bardziej, że skoro nie usuwamy innych zwykłych imion biblijnych co do których jest więcej wątpliwości jak je wymawiać, to tym bardziej nie powinniśmy usuwać imienia samego Jahwe Boga oraz Jezusa Mesjasza którego on posłał.

4) Imię Boże przed potopem

– Adam i Ewa znali imię Boga, bo po urodzeniu Kaina, Ewa mówi: „Wydałam na świat mężczyznę z pomocą Jahwe” (1 Mojż. 4,1)

– A gdy trzeciemu synowi Adama i Ewy – Setowi urodził się syn Enosz, to jest napisane, że „wtedy zaczęto wzywać imienia Jahwe” lub jak dokładniej oddaje to Septuaginta, że “wtedy zaczął (Set) wzywać imienia Jahwe” (1 Mojż. 4,26)

5) Imię Boże po potopie

– Noe wymawia imię Boże mówiąc „Błogosławiony niech będzie Jahwe, Bóg Sema” (1 Mojż. 9,26)

– Abram buduje między Betel a Ai ołtarz dla Jahwe i wzywa jego imienia „Tam zbudował dla Jahwe ołtarz i wzywał imienia Jahwe” (1 Mojż. 12,8). Gdy ponownie znalazł się w tym miejscu, to znów wzywał imienia Jahwe (1 Mojż. 13,4)

– Abram zbudował ołtarz dla Jahwe także pod Hebronem (1 Mojż. 13,18)

– W rozmowie z królem Sodomy Abram znów używa imienia Bożego „Lecz Abram odpowiedział królowi Sodomy: Podnoszę rękę swą do Jahwe, Boga Najwyższego, stworzyciela nieba i ziemi…” (1 Mojż. 14,22)

– W swojej modlitwie Abram także wymawiał imię Boga: „Wtedy Abram odpowiedział: Jahwe Boże, cóż mi możesz dać gdy ja odchodzę bezdzietny, a dziedzicem domu mego będzie Eliezer z Damaszku”

– Także sam Bóg w rozmowie z Abramem wymienia swoje imię: „Potem rzekł do niego: Jam jest Jahwe, który cię wywiódł z Ur chaldejskiego, aby ci dać tę ziemię w posiadanie” (1 Mojż. 15,7), a Abram odpowiadając mu także je wymawia: „A on odpowiedział: Jahwe Boże, po czym poznam, że ją posiądę?” (1 Mojż. 15,8)

– Żona Abrama Saraj także wymawia imię Boże np. w rozmowie z Abramem: „Rzekła więc Saraj do Abrama: Oto Jahwe odmówił mi potomstwa…” (1 Mojż. 16,2), „Niech Jahwe będzie sędzią między mną a tobą” (1 Mojż. 16,5)

– Lot także znał imię Boga i je używał: „Wyszedł tedy Lot i powiedział zięciom swoim, którzy mieli pojąć jego córki za żony, mówiąc: Wstańcie, wyjdźcie z tego miejsca, bo Jahwe zniszczy to miasto!” (1 Mojż. 19,14)

– Także po zmianie swojego imienia z Abram na Abraham i po urodzeniu się jego syna Izaaka, Abraham nadal wzywał imienia Jahwe: „Abraham zaś zasadził tamaryszek w Beer-Szebie i wzywał tam imienia Jahwe, Boga Wiekuistego” (1 Mojż. 21,33)

– Abraham imieniem Boga nazwał też miejsce w kraju Moria na górze na której miał ofiarować swego syna, a na której znalazł barana na ofiarę dla Boga: „I nazwał Abraham to miejsce: Jahwe zaopatruje. Dlatego mówi się po dziś dzień: Na górze Jahwe jest zaopatrzenie” (1 Mojż. 22,14)

– Imienia Bożego używał też sługa Abrahama który pojechał szukać żony dla Izaaka: „I rzekł: Jahwe, Boże pana mojego Abrahama, poszczęść mi dziś i okaż łaskę panu mojemu Abrahamowi” (1 Mojż. 24,12) oraz „I rzekł: Błogosławiony Jahwe, Bóg pana mojego Abrahama, który nie odmówił panu mojemu łaski i wierności swej! Jahwe prowadził mię drogą do domu braci pana mojego” (1 Mojż. 24,27) „Potem padłem na kolana i oddałem pokłon Jahwe i błogosławiłem Jahwe, Bogu pana mojego Abrahama, który mię prowadził drogą właściwą, abym wziął córkę brata pana mego dla syna jego” (1 Mojz. 24,48)

– Laban, brat Rebeki używa imienia Bożego: „I rzekł: Wejdź błogosławiony przez Jahwe” (1 Mojż. 24,31); „Wtedy odpowiedział Laban i Betuel: Od Jahwe ta rzecz wyszła, dlatego nie możemy do tego nic dodać” (1 Mojż. 24,50); „Odpowiedział mu Laban: Jeślim znalazł łaskę u ciebie, zostań u mnie, bo poznałem z wróżby, że Jahwe błogosławił mi przez wzgląd na ciebie” (1 Mojż. 30,27); „…mówiąc: Niech Jahwe będzie stróżem między mną i między tobą, gdy się rozstaniemy” (1 Mojż. 31,49)

– Izaak syn Abrahama: „I zbudował tam ołtarz i wzywał imienia Jahwe i rozbił tam namiot swój” (1 Mojż. 26,25); „A Rebeka rzekła do Jakuba, syna swego mówiąc: Oto słyszałam ojca twego tak mówiącego do Ezawa, brata twego: Przynieś mi zwierzynę i przyrządź mi smaczną potrawę, abym jadł i abym cię pobłogosławił przed obliczem Jahwe zanim umrę” (1 Mojż. 27,6-7); „Oto woń syna mego jak woń pola, które pobłogosławił Jahwe” (1 Mojż. 27,27)

– Czy Abimelech filistyński król Geraru oraz Achuzat i Pikol znali imię Boga? Tak, nawet je wypowiadają: „A gdy przybył do niego Abimelech z Geraru i Achuzat, przyjaciel jego i Pikol dowódca wojska jego rzekł do nich Izaak: Dlcazego przybyliście do mnie, skoro mnie nienawidzicie i wypędziliście mnie od siebie? A oni odpowiedzieli: Widzieliśmy wyraźnie, że Jahwe jest z tobą i dlatego pomyśleliśmy sobie: Niech stanie między nami ugoda… Ty teraz jesteś błogosławiony przez Jahwe” (1 Mojż. 26,26-29)

– Jakub syn Izaaka: „A Izaak rzekł do syna swego: Jakże prędko uwinąłeś się z tym, synu mój? On zaś odpowiedział: Jahwe, Bóg twój, sprawił że mi się powiodło” (1 Mojż. 27,20); w czasie snu sam Bóg mówił do Jakuba: „A Jahwe stał nad nią (drabiną) i mówił: Jam jest Jahwe Bóg Abrahama, ojca twego i Bóg Izaaka” (1 Mojż. 28,13); „A gdy Jakub się obudził ze snu rzekł: Zaprawdę Jahwe jest na tym miejscu a ja nie wiedziałem” (1 Mojż. 28,16); „I powrócę w pokoju do domu ojca mego, to Jahwe będzie Bogiem moim” (1 Mojż. 28,21); „Bo niewiele tego było, co miałeś, zanim ja przyszedłem, a rozmnożyło się obficie i błogosławił ci Jahwe za każdym krokiem moim” (1 Mojż. 30,30); „Potem rzekł Jakub: Boże ojca mego Abrahama i Boże ojca mego Izaaka, Jahwe, który do mnie powiedziałeś: Wróć do ziemi swojej i do ojczyzny swojej, a będę ci czynił dobrze” (1 Mojz. 32,9); „Zbawienia twego oczekuję Jahwe” (1 Mojż. 49,18)

– Lea żona Jakuba, córka Labana: „I poczęła Lea, i urodziła syna, i nazwała go Ruben, bo rzekła: Wejrzał Jahwe na niedolę moją, bo teraz mąż mój będzie mnie kochał. I znów poczęła, i urodziła syna, i rzekła: Usłyszał Jahwe, że byłam w niełasce, dlatego dał mi i tego; i nazwała go Symeon. Potem poczęła znowu i urodziła syna, i rzekła: Teraz wreszcie mąż mój przywiąże się do mnie, bo urodziłam mu trzech synów. Dlatego nazwała go Lewi. I jeszcze raz poczęła, i urodziła syna, i rzekła: Tym razem będę sławić Jahwe. Dlatego nazwała go Juda. Potem przestała rodzić.” (1 Mojż. 29,32-35)

– Józef syn Jakuba: „A Jahwe był z Józefem, tak że wiodło mu się dobrze i przebywał w domu pana swego, Egipcjanina. Pan jego widział, iż Jahwe jest z nim i sprawia, iż we wszystkim co czyni ma powodzenie (…) Od tego czasu, gdy powołał go na zarządcę domu swego i całego swego mienia, błogosławił Jahwe domowi Egipcjanina przez wzgląd na Józefa. I spoczęło błogosławieństwo Jahwe na wszystkim, cokolwiek miał w domu i na polu” (1 Mojż. 39,2-3.5); „Ale Jahwe był z Józefem i sprawił, że zjednał sobie przychylność i zapewnił sobie życzliwość przełożonego więzenia (…) Przełożony więzienia nie musiał doglądać tego co powierzył Józefowi, gdyż Jahwe był z nim i sprawił, że szczęściło mu się we wszystkim, cokolwiek czynił” (1 Mojż. 39,21.23).

6) Imię Boże w czasach przymierza zawartego na Synaju (Prawa Bożego)

– Mojżesz: „Wtem ukazał mu się anioł Jahwe w płomieniu ognia ze środka krzewu i spojrzał a oto krzew płonął ogniem, jednakże krzew nie spłonął. (…) Gdy Jahwe widział, że podchodzi aby zobaczyć, zawołał nań Bóg spośród krzewu i rzekł: Mojżeszu! Mojżeszu! A on odpowiedział: Oto jestem!” (2 Mojż. 3,2.4)

– Bóg przedstawia znaczenie swego imienia oraz jak długo jego imię ma być używane: „A Mojżesz rzekł do Boga: Gdy przyjdę do synów izraelskich i powiem im: Bóg ojców waszych posłał mnie do was, a oni mnie zapytają, jakie jest imię jego, to co im mam powiedzieć? A Bóg rzekł do Mojżesza: Jestem który jestem (BG: Będę który będę, NŚ: Okażę się kim się okażę). I dodał: Tak powiesz do synów izraelskich: Jestem (BG: Będę, NŚ: Okażę się) posłał mnie do was! I mówił dalej Bóg do Mojżesza: Tak powiesz synom izraelskim: Jahwe, Bóg ojców waszych, Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba posłał mnie do was. To jest imię moje na wieki i tak mnie nazywać będą po wszystkie pokolenia. Idź i zgromadź starszych Izraela i powiedz im: Jahwe, Bóg ojców waszych objawił mi się, Bóg Abrahama, Izaaka i Jakuba…” (2 Mojż. 3,13-16); „Odezwał się Bóg do Mojżesza i rzekł: Jam jest Jahwe. Objawiłem się Abrahamowi, Izaakowi i Jakubowi jako Bóg Wszechmocny, lecz imienia mojego Jahwe im nie objawiłem” (2 Mojż. 6,2-3); „Dlatego powiedz do synów izraelskich: Jam jest Jahwe, ja was uwolnię od ciężarów nałożonych przez Egipcjan i wybawię was z ich niewoli i wyzwolę was wyciągniętym ramieniem i przez surowe wyroki. I przyjmę was za swój lud i będę wam Bogiem i poznacie żem ja Jahwe Bogiem waszym, który was uwalnia od ciężarów nałożonych przez Egipcjan” (2 Mojż. 6,6-7)

– „A Mojżesz rzekł do Jahwe: Proszę Jahwe, nie jestem ja mężem wymownym, nie byłem nim dawniej, nie jestem nim teraz, odkąd mówisz do sługi swego, jestem ciężkiej mowy i ciężkiego języka. I rzekł Jahwe do niego: Kto dał człowiekowi usta? Albo kto czyni go niemym albo głuchym, widzącym albo ślepym? Czy nie ja, Jahwe? Idź więc teraz, a ja będę z twoimi ustami i pouczę cię, co masz mówić. Ale on rzekł: Proszę Jahwe, poślij kogoś innego! Wtedy rozgniewał się Jahwe na Mojżesza i rzekł…” (2 Mojż. 4,10-14); „I zstąpił Jahwe w obłoku, a on stanął tam przy nim i wezwał imienia Jahwe. Wtedy Jahwe przeszedł obok niego, a on zawołał: Jahwe, Jahwe, Boże miłosierny i łaskawy, nieskory do gniewu, bogaty w łaskę i wierność” (2 Mojż. 34,5)

– Faraon słyszał imię Boga i sam je wypowiadał a nawet uznał swój grzech wobec Jahwe: „Potem Mojżesz i Aaron przyszli do faraona i rzekli: Tak mówi Jahwe, Bóg Izraela: Wypuść mój lud, aby obchodzili święto ku mojej czci na pustyni. A faraon rzekł: Któż to jest Jahwe, bym miał słuchać głosu jego i wypuścić Izraela? Jahwe nie znam, a Izraela nie wypuszczę” (2 Mojż. 5,1-2); „A on (faraon) odpowiedział: Leniwi jesteście, leniwi i dlatego mówicie: Pójdziemy i złożymy ofiarę Jahwe!” (2 Mojż. 5,17); „Wtedy faraon wezwał Mojżesza i Aarona, mówiąc: Wstawcie się do Jahwe, aby oddalił żaby ode mnie i od ludu mojego, wtedy wypuszczę lud, aby złożyli Jahwe ofiarę” (2 Mojż. 8,8); „Faraon kazał wezwać Mojżesza i Aarona i rzekł do nich: Tym razem zgrzeszyłem; Jahwe jest sprawiedliwy, a ja i lud mój jesteśmy grzeszni. Wstawcie się do Jahwe, bo dosyć było już grzmotów Bożych i gradu” (2 Mojż. 9,27-28); „Wtedy faraon śpiesznie wezwał Mojżesza i Aarona i rzekł: Zgrzeszyłem przeciwko Jahwe, Bogu waszemu i przeciwko wam. Przeto przebaczcie mi jeszcze tym razem mój grzech i wstawcie się do Jahwe, Boga waszego, by przynajmniej tę zagładę oddalił ode mnie” (2 Mojż. 10,16-17)

– Bóg mówił do faraona o swoim imieniu: „Lecz tylko dlatego zachowałem cię przy życiu, by ci pokazać swoją siłę i by rozgłaszano imię moje po całej ziemi.” (2 Mojż. 9,16) – to samo: Rzym. 9,17

– Słudzy faraona wypowiadają imię Boga: „A słudzy faraona rzekli do niego: Jak długo będzie nam ten człowiek przynosił nieszczęście? Wypuść tych ludzi, aby służyli Jahwe, Bogu swemu. Czy jeszcze nie rozumiesz, że Egipt ginie?” (2 Mojż. 10,7)

– Pieśń Mojżesza i Izraela dla Jahwe (12 razy): „Wtedy zaśpiewał Mojżesz i synowie izraelscy następującą pieśń dla Jahwe: Zaśpiewam ku czci Jahwe, gdyż nader wspaniałym się okazał. Konia i jego jeźdźca wrzucił w morze! Jahwe jest mocą i pieśnią moją. I stał się zbawieniem moim. On Bogiem moim przeto go uwielbiam. On Bogiem ojca mego, przeto go wysławiam. Jahwe jest wojownikiem, Jahwe imię jego” (2 Mojż. 15,1-3)

– Pieśń Miriam, siostry Mojżesza: „Wtedy prorokini Miriam, siostra Aarona, wzięła w rękę swoją bęben, a wszystkie kobiety wyszły za nią z bębnami i w pląsach. Wtedy im Miriam zaśpiewała: Śpiewajcie dla Jahwe, gdyż nader wspaniałym się okazał: Konia i jego jeźdźca wrzucił w morze!” (2 Mojż. 15,20-21)

– Jetro teść Mojżesza: „I rzekł Jetro: Błogosławiony jest Jahwe, który wyratował was z ręki Egipcjan i z ręki faraona. Teraz wiem, że Jahwe jest większy niż wszyscy bogowie, bo dlatego wyratował lud z niewoli Egipcjan, że ci zuchwale z nim postępowali” (2 Mojż. 18,10-11)

– Lud izraelski: „Wtedy cały lud odpowiedział razem, mówiąc: Uczynimy wszystko co Jahwe rozkazał. A Mojżesz powtórzył Jahwe słowa ludu” (2 Mojż. 19,8); „I odpowiedzieli Jozuemu, mówiąc: Wszystko, co nam rozkazałeś, uczynimy dokądkolwiek nas poślesz, pójdziemy. Jak byliśmy we wszystkim posłuszni Mojżeszowi, tak będziemy posłuszni i tobie. Oby tylko Jahwe, Bóg twój, był z tobą, jak był z Mojżeszem.” (Joz. 1,16-17); „I odpowiedział lud tymi słowy: Niech nas Bóg uchowa od tego, abyśmy mieli opuścić Jahwe, a służyć innym bogom” (Joz. 24,16); „Lecz lud rzekł do Jozuego: Nie tak, ale Jahwe służyć będziemy” (Joz. 24,21); „I rzekł lud do Jozuego: Jahwe, Bogu naszemu, służyć będziemy i głosu jego słuchać” (Joz. 24,24)

– Dekalog (8 razy), – od jakich słów zaczyna się 10 przykazań?: „Jam jest Jahwe, Bóg twój, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewoli” (2 Mojż. 20,2); – czego zabrania III przykazanie?: „Nie nadużywaj imienia Jahwe, Boga twojego, gdyż Jahwe nie zostawi bez kary tego, który nadużywa imienia jego” (2 Mojż. 20,7). Gdyby nie można było w ogóle wypowiadać imienia Jahwe, to, to przykazanie by nie miało sensu. Ono zakazuje nadużywania, a więc używania do rzeczy niegodnych, używania w obelżywy sposób i znieważania tego imienia. Natomiast można i trzeba je używać do modlitw, pieśni i czytania Słowa. Pięć pierwszych przykazań dekalogu zawiera w swojej treści imię Jahwe.

– Przestrzeganie Bożych przykazań to uświęcanie imienia Jahwe: „Będziecie przestrzegać przykazań moich i wypełniać je. Jam jest Jahwe. Nie będziecie bezcześcić świętego imienia mojego, abym był uświęcony pośród synów izraelskich. Jam jest Jahwe który was uświęcam, który was wyprowadziłem z ziemi egipskiej, aby być waszym Bogiem. Jam jest Jahwe” (3 Mojż. 22,31-33)

– Wzywanie imienia Jahwe jest znakiem przynależności do Boga. Kto nie zna Boga z imienia ten nie zna go jako osoby: „I ujrzą wszystkie ludy ziemi, że imię Jahwe jest wzywane u ciebie i będą się ciebie bać” (5 Mojż. 28,10)

– Mojżesz przed śmiercią mówi: „Gdyż imię Jahwe głosić będę. Oddajcie uwielbienie Bogu naszemu” (5 Mojż. 32,3)

– Jozue: „Po czym rzekł Jozue do synów izraelskich: Zbliżcie się tu i posłuchajcie słów Jahwe, Boga waszego” (Joz. 3,9); „Lecz ja i dom mój służyć będziemy Jahwe” (Joz. 24,15)

– Pieśń Debory (13 razy): „Za to że ochoczo stanął lud, Błogosławcie Jahwe! Słuchajcie królowie, przysłuchujcie się książęta! Ja dla Jahwe śpiewać będę. Grać będę dla Jahwe, Boga Izraela (…) Serce moje należy (zwraca się) do wodzów Izraela, do ochotników w ludzie. Błogosławcie Jahwe!” (Sdz. 5,2-3.9)

– Gedeon: „I zbudował tam Gedeon ołtarz dla Jahwe i nazwał go: Jahwe jest pokojem” (Sdz. 6,24); „Odpowiedział im Gedeon: Ja nie będę panował nad wami ani mój syn nie będzie panował nad wami. Jahwe będzie panował nad wami” (Sdz. 8,23)

– Samson: „Samson zaś zawołał do Jahwe tymi słowy: Jahwe, Boże wspomnij na mnie i wzmocnij mnie jeszcze ten raz, Boże…” (Sdz. 16,28)

– Pozdrawianie imieniem Bożym w okresie sędziów: „Właśnie też przyszedł Boaz z Betlejemu i pozdrowił żeńców: Jahwe z wami! A oni mu odpowiedzieli: Niech ci Jahwe błogosławi!” (Rut 2,4)

– Samuel: „I rzekł Samuel do całego Izraela, mówiąc: Jeżeli chcecie z całego serca nawrócić się do Jahwe, usuńcie obcych bogów, spośród siebie oraz Asztarty i zwróćcie wasze serca do Jahwe i służcie wyłącznie jemu, a wybawi was z ręki Filstyńczyków. I usunęli synowie izraelscy Baalów i Asztarty i służyli wyłącznie Jahwe. Samuel zaś rzekł: Zgromadźcie całego Izraela w Mispie, a ja modlić się będę za was do Jahwe” (1 Sm. 7,3-5)

– Saul: „Gdy doniesiono o tym Saulowi, że lud grzeszy przeciwko Jahwe, jedząc z krwią, Saul rzekł: Odstąpiliście od Jahwe! (…) I zbudował Saul ołtarz Jahwe. To był jego pierwszy ołtarz zbudowany dla Jahwe” (1 Sm. 14,33.35)

– Dawid: „Wtedy Dawid odpowiedział Filistyńczykowi: Ty wyszedłeś do mnie z mieczem, z oszczepem i z włócznią, a ja wyszedłem do ciebie w imieniu Jahwe Zastępów, Boga szeregów izraelskich, które zelżyłeś. Dzisiaj wyda cię Jahwe w moją rękę i zabiję cię i odetnę ci głowę…” (1 Sm. 17,45-46)

– Psalmy – setki razy pojawia się imię Jahwe:

Ps. 8,10 „Jahwe, władco jak wspaniałe jest imię twoje na całej ziemi”

Ps. 9,11 „Ufać będą tobie ci którzy znają imię twoje, Bo nie opuszczasz Jahwe tych którzy cię szukają”

Ps. 34,3-4 „Dusza moja będzie się chlubić  Jahwe! Niechaj słuchają pokorni i weselą się! Wysławiajcie Jahwe ze mną! Wywyższajmy wspólnie imię jego!”

Ps. 37,9 „Bo niegodziwcy będą wytępieni, ci zaś którzy pokładają nadzieję w Jahwe, odziedziczą ziemię”

Ps. 74,10 „Jak długo, Boże wróg będzie urągał? Czyż nieprzyjaciel wiecznie będzie bezcześcił twe imię?”

Ps. 83,18 „Niech wiedzą, że Ty jedynie, który masz imię Jahwe, jesteś Najwyższym ponad całym światem”

Ps. 91,14 „Ponieważ mnie umiłował, wyratuję go, wywyższę go, bo zna imię moje”

Ps. 99,3 „Niech wielbią imię twoje wielkie i straszne. On jest święty”

Ps. 110,1 „Rzekł Jahwe Panu memu”

Ps. 148,13 „Niech chwalą imię Jahwe. Bo samo jego imię jest wzniosłe. Chwała jego jest nad ziemią i niebem!”

Gdy zamiast Jahwe wstawi się słowo Pan to wiele tekstów staje się nielogicznych np. “Niech chwalą imię Pan” (Ps. 148,13), a przecież “Pan” to nie imię. Podobnie w Ps. 83,18 i różnych innych miejscach.

– Salomon: „Początkiem mądrości jest bojaźń Jahwe, a poznanie Świętego to rozum” (Przyp. 9,10)

– Job: „I rzekł: Nagi wyszedłem z łona matki mojej i nagi stąd odejdę, Jahwe dał, Jahwe wziął, niech będzie imię Jahwe błogosławione” (Job. 1,21)

– Izajasz: „Słuchajcie niebiosa i uważnie przysłuchuj się ziemio! Gdyż oto Jahwe mówi…” (Iz. 1,2); „I będziecie mówić w owym dniu: Dziękujcie Jahwe, wzywajcie jego imienia, opowiadajcie wśród ludów jego sprawy, wspominajcie, że jego imię jest wspaniałe” (Iz. 12,4); „Jahwe! Tyś moim Bogiem! Będę cię wysławiał i wielbił twoje imię, gdyż dokonałeś cudów…” (Iz. 25,1)

– Ezechiel: „Dlatego tak powiedz domowi izraelskiemu: tak mówi Wszechmocny Jahwe: Ja działam nie ze względu na was, domu izraelski, lecz ze względu na moje święte imię, które znieważyliście wśród ludów, do których przybyliście. Dlatego uświęcę wielkie moje imię, znieważone wśród narodów, bo znieważyliście je wśród nich. I poznają ludy, że ja jestem Jahwe – mówi Wszechmocny Jahwe – gdy na ich oczach okażę się święty wśród was.” (Ez. 36,22-23)

– Daniel: „I zaczął Daniel mówić tymi słowy: Niech będzie błogosławione imię Boga od wieków na wieki…” (Dn. 2,20); „I zwróciłem swoje oblicze na Jahwe Boga, aby się modlić, błagać, w poście, we włosiennicy i popiele. Modliłem się więc do Jahwe, mojego Boga, wyznawałem i mówiłem: Ach, Jahwe, Boże wielki i straszny, który dochowujesz przymierza i łaski tym, którzy cię miłują i przestrzegają twoich przykazań” (Dn. 9,3-4)

– Micheasz: „Niech wszystkie ludy, każdy z nich postępuje w imieniu swojego boga, lecz my będziemy postępowali w imieniu Jahwe, naszego Boga, po wiek wieków” (Mich. 4,5)

– Malachiasz na 400 lat przed Jezusem używa powszechnie imienia Bożego (48 razy): „Wyrocznia. Słowo Jahwe do Izraela przez Malachiasza. Umiłowałem was mówi Jahwe…” (Mal. 1,1-2); „Gdyż od wschodu słońca aż do jego zachodu wielkie jest moje imię wśród narodów i na wszystkich miejscach spala się kadzidła i składa się czyste ofiary na cześć mojego imienia, bo moje imię jest wielkie wśród narodów – mówi Jahwe Zastępów” (Mal. 1,11); „Tak to mówili między sobą ci, którzy boją się Jahwe, a Jahwe uważał i słyszał to. I tak została spisana przed nim księga pamiątkowa dla tych, którzy boją się Jahwe i czczą jego imię. Będą moją własnością mówi Jahwe Zastępów…” (Mal. 3,16-17)

– Część składowa imion hebrajskich: Ananiasz – Jahwe jest łaskawy, Eliasz – Jahwe jest moim Bogiem, Jozue – Jahwe jest zbawieniem, Izajasz – Jahwe ocala, Jan – Jahwe jest łaskawy, Jeremiasz – wywyższony przez Jahwe, Joachim – Jahwe podniesie, Jozafat – Jahwe sądzi, Maciej – dar Jahwe, Malachiasz – posłaniec Jahwe, Mateusz – dar Jahwe, Tobiasz – Jahwe jest bogactwem, Zachariasz – Jahwe pamięta

7) Imię Boże w czasach Jezusa

– Usuwanie imienia Bożego. Imię Boga z Pism Mesjańskich usuwano przy robieniu kolejnych kopii. Np. Ewangelia Mateusza spisana pierwotnie po hebrajsku musiała zawierać imię Boże skoro wiele razy cytuje Pisma Hebrajskie (tzw. ST) z tym imieniem. Oryginału hebrajskiego jednak nie mamy a jedynie którąś tam kopię w języku greckim. Podobnie jak w kolejnych kopiach Septuaginty usunięto imię Boże (we wcześniejszych kopiach Septuaginty się ono pojawia), tak też dokonano tego w kolejnych kopiach greckiego tekstu Pism Mesjańskich (tzw. NT). W hebrajskich wersjach Pism Mesjańskich imię Boże tłumacze wstawiają. W staropolskim przekładzie Budnego z 1574 r. w wielu miejscach imię Boże zostało wstawione.

– Żydowski Talmud mówi o Panu Jezusie, że “wykradł ze świątyni niewypowiedziane imię Jahwe”. Czy gdyby go nie używał to Żydzi postawili by mu taki zarzut?

– Jezus tak nauczał:

Mt. 6,9 “Święć się imię twoje” – modlitwa Ojcze Nasz

Mt. 7,29 „nauczał nie tak jak uczeni w Piśmie”

Łk. 11,2 „Wtedy rzekł do nich: Gdy się modlicie mówcie: Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię twoje, przyjdź Królestwo twoje”

12,28 “Ojcze, uwielbij imię swoje ! Odezwał się więc głos z nieba: I uwielbiłem, i jeszcze uwielbię.”

17,6 (BW) „Objawiłem imię twoje ludziom, których mi dałeś ze świata; twoimi byli i mnie ich dałeś, i strzegli słowa twojego.”

17,26 „I objawiłem im imię twoje i objawię, aby miłość, którą mnie umiłowałeś, w nich była i ja w nich”

– Rzym. 10,13 „Każdy bowiem kto wzywa imienia Pańskiego, zbawiony będzie” – jest to cytat z Pism Hebrajskich z Joela 3,5 i prawidłowe tłumaczenie Rzym. 10,13 jak i wszystkich miejsc Pism Mesjańskich cytujących PH powinno zawierać imię Boże: “Każdy bowiem kto wzywa imienia Jahwe zbawiony będzie”. Paweł podkreślił jak ważna jest znajomość imienia Bożego. Tak jest to też oddane w hebrajskim tzw. NT:

przekład Eliasza Huttera , Nuremberg 1599 r.     כִּי כֹל אֲשֶׁר יִקְרָא בְּשֵׁם יְהוָֹה יִמָּלֵט׃

przekład prof. Franza Delitzscha, Leipzig 1877 r.   כִּי־כֹל אֲשֶׁר־יִקְרָא בְּשֵׁם יְהוָֹה יִמָּלֵט׃

przekład Izaaka Salkinsona i Christiana Davida Ginsburga, London 1886 r.  כִּי־כֹל אֲשֶׁר־יִקְרָא בְּשֵׁם יְהוָֹה יִמָּלֵט׃

przekład Josepha Atzmona, Jerusalem 1976 r. שֶׁכֵּן  כֹל אֲשֶׁר־יִקְרָא בְּשֵׁם יְהוָֹה יִמָּלֵט

We wszystkich tych przekładach w wersecie listu do Rzymian 10,13 napisane jest po hebrajsku imię Boże!!!

– Mt. 22,44 „Rzekł Pan Panu memu: Siądź po prawicy mojej, aż położę nieprzyjaciół twoich pod nogi twoje” – cytat z Ps. 110,1. W Psalmie jednak jest napisane “rzekł Jahwe panu memu” i taki tekst staje się czytelny i zrozumiały. Określenie “rzekł Pan Panu memu” jest mało zrozumiałe i zaciemnia treść Słowa Bożego. Mateusz pisał ewangelię po hebrajsku i w niej zamieścił imię Boga. Nie ma go natomiast dopiero w greckich późniejszych kopiach.

– Łk. 4,16-21 „I przyszedł do Nazaretu, gdzie się wychował i wszedł według zwyczaju swego w dzień sabatu do synagogi i powstał, aby czytać. I podano mu księgę proroka Izajasza, a otworzywszy księgę, natrafił na miejsce, gdzie było napisane: Duch Jahwe nade mną, przeto namaścił mnie, aby zwiastował ubogim dobrą nowinę, posłał mnie, abym ogłosił jeńcom wyzwolenie, a ślepym przejrzenie, abym uciśnionych wypuścił na wolność. Abym zwiastował miłościwy rok Jahwe” – cytat z Iz. 62,1-2. Jezus rozpoczynając swoją służbę, czyta tekst zawierający imię Boże.

– Jakub mówi „Bóg wziął z narodów lud dla swego imienia” (Dz. 15,14-15)

– Paweł pisze „Niech odstąpi od niesprawiedliwości każdy kto wzywa imienia Jahwe” (2 Tym. 2,19)

– Pod koniec I wieku Jan używał imienia Bożego w słowie „Allelujah” (Obj. 19,1.3.4.6)

– przekład Akwili (tzw. ST) z II wieku zawiera imię Boga

– Rzym 9,17 „Mówi bowiem Pismo do faraona: Na to cię wzbudziłem, aby okazać moc swoją na tobie i aby rozsławiano imię moje po całej ziemi”

8) W jaki sposób i kiedy używać imię Boga?

– czytając Słowo Boże – gdy czytamy Biblię to jest kilka przekładów które zawierają imię Boże (Biblia Tysiąclecia II wydanie z 1971 r., Przekład Nowego Świata, Biblia Poznańska, staropolski przekład Szymona Budnego z 1574 r.). Można także zastępować słowo „Pan” imieniem „Jahwe” czytając Biblię Warszawską (Nowa Biblia Gdańska – ma słowo “Wiekuisty” dużymi literami). Gdy odczytujemy na głos imię Boże to je uświęcamy a także przywracamy tam gdzie tłumacze wierzący w Trójcę je usunęli. Natomiast jeśli odczytujemy tak jak przeinaczyli to tłumacze, czyli słowo “Pan” to uczestniczymy w fałszowaniu Słowa i usuwaniu informacji o prawdziwym Bogu Jahwe.

– modląc się w domu i zborze nie powinniśmy mówić „Panie Boże”, ale „Jahwe Boże”, gdyż Biblia nigdzie nie stosuje do Boga dwóch tytułów równocześnie. Policzmy też sobie ile razy używamy w modlitwie słowo “Pan”, ile razy słowo “Bóg” a ile razy słowo “Jahwe”. Biblijne proporcje są takie: w Pismach Hebrajskich słowo “Jahwe” występuje ok. 7000 razy, słowo “Bóg” występuje 2700 razy a słowo “Pan” występuje w stosunku do Boga 300 razy. Procentowo wygląda to tak: Jahwe – 70%, Bóg – 27%, Pan – 3%. W modlitwie możemy więc tylko 1 raz nazwać Boga Panem pod warunkiem, że wcześniej 21 razy powiemy do niego Jahwe, a 8 razy powiemy do niego Boże.

– śpiewając pieśni także powinniśmy używać imienia Bożego, aby je chwalić, gdyż widzimy, że jest ono powszechnie używane w pieśni Mojżesza i Izraela, w pieśni Miriam, w pieśni Debory, w Psalmach (setki razy) itp.

Biblia wyraźnie odróżnia Jahwe i Jezusa, a więc Boga i jego Pomazańca:

Dz. 2,36 „Niechże tedy wie z pewnością cały dom Izraela, że i Panem i Chrystusem uczynił go Bóg, tego Jezusa którego wy ukrzyżowaliście”

Ef. 4,5-6 „Jeden Pan, jedna wiara, jeden chrzest; Jeden Bóg i Ojciec wszystkich, który jest ponad wszystkimi, przez wszystkich i we wszystkich”

1 Kor. 8,6 „wszakże dla nas istnieje tylko jeden Bóg Ojciec, z którego pochodzi wszystko i dla którego istniejemy, i jeden Pan, Jezus Chrystus, przez którego wszystko istnieje i przez którego my także istniejemy.”

1 Kor. 12,5-6 „I różne są posługi, lecz Pan ten sam. I różne są sposoby działania, lecz ten sam Bóg, który sprawia wszystko we wszystkich.”

Usuwanie imienia Bożego jest niedopuszczalne i jest manipulacją Słowem Bożym, więc jako biblijnie wierzący nie powinniśmy w tym uczestniczyć. Bóg rozliczy z tego tych tłumaczy którzy tego dokonywali. My powinniśmy natomiast postępować odwrotnie i przywracać imię Boże Jahwe tam gdzie je usunięto i je przez to uświęcać głosząc ludziom o jedynym prawdziwym Bogu który stworzył ten świat, czyli o Jahwe Bogu oraz o pomazańcu Jahwe Boga, czyli o Jezusie. A więc gdy czytamy Biblię to w Pismach Hebrajskich (tzw. ST) nie odczytujmy słowa “Pan” ale imię Jahwe. Gdy zamieszczamy gdzieś jakiś werset lub cytat to tytuł “Pan” zastępujmy tak jak jest w oryginale imieniem “Jahwe”. Używajmy także imienia Jahwe w naszych pieśniach i modlitwach. Niech wszyscy wokół wiedzą jakiemu Bogu służymy. Nie Baalowi, nie Asztarcie ale Bogu Jahwe.

Bóg powiedział już Mojżeszowi jak długo ma być używane jego imię:

“I mówił dalej Bóg do Mojżesza: Tak powiesz synom izraelskim: Jahwe, Bóg ojców waszych, Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba posłał mnie do was. To jest imię moje na wieki i tak mnie nazywać będą po wszystkie pokolenia.” (2 Mojż. 3,15).

 

Rafał Kowalewski, rafkowbb@gmail.com